Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türkiye'nin Avrupa Birliği (AB) Yeşil Mutabakatı'nı aynı şekilde uygulama kararı bulunduğunu belirterek, "Hem rekabet gücümüzü koruyabilmek hem de rekabette ihracat pazarlarımızı koruyup geliştirmek için bu mutabakata uymak zorundayız." dedi.
Bolat, Uluslararası Çevre İletişim Derneği tarafından başkentte bir otelde düzenlenen "2.Uluslararası Çevre İletişim Zirvesi"ne katıldı.
Bakan Bolat, burada yaptığı konuşmada, toplumsal farkındalığın güçlendirilmesi için doğru, tutarlı ve bilim temelli çevre iletişimine ihtiyaç duyulduğunu söyledi.
Türkiye'nin 2026'da Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) 31. Taraflar Konferansı'na (COP31) ev sahipliği yapacağını hatırlatan Bolat, dünyanın üretimden tüketime, ticaretten yatırımlara kadar ekonominin tüm alanlarını yeniden tanımlayan bir dönüşüm sürecinden geçtiğini bildirdi.
Bolat, çevresel performansın artık sadece bir sürdürülebilirlik meselesi değil, doğrudan rekabet gücünün temel belirleyicisi olduğunu ifade etti.
AB Yeşil Mutabakatı ile AB'nin kapsamlı ve stratejik bir dönüşüm süreci başlattığına dikkati çeken Bolat, "AB ile Gümrük Birliği'miz olduğu ve ticaretimizin ortalama yüzde 40'ını AB ile yaptığımız için AB Yeşil Mutabakatı'nı aynı şekilde uygulama kararı almış bulunuyoruz. Hem rekabet gücümüzü koruyabilmek hem de rekabette ihracat pazarlarımızı koruyup geliştirmek için bu mutabakata uymak zorundayız. Hükümet olarak da yeşil ekonominin gereklerine inandığımız için bunu yapmaktayız." diye konuştu.
Bolat, mutabakatın en önemli süreçlerinden birinin de Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) olduğuna işaret ederek, Türkiye'nin teknik mevzuatlara uyum konusunda çalıştığını dile getirdi.
Söz konusu mekanizmanın halihazırda demir-çelik, alüminyum, gübre, elektrik, hidrojen ve çimento sektörlerini kapsadığı bilgisini veren Bolat, Türkiye'nin bu sektörlerde yaklaşık 23 milyar dolarlık ihracatı olduğunu ifade etti.
Bolat, demir-çelik ve alüminyumun pek çok sanayi sektörünün ana girdilerini oluşturduğunu belirterek, "Dolayısıyla oluşan idari ve finansal maliyet, dış ticarette rekabetçiliğimizi ve Gümrük Birliği'nin işleyişini doğrudan etkileyebilecek öneme haiz konulardır." dedi.
Mutabakatın önemli unsurlarından birinin de döngüsel ekonomiye geçiş olduğunu vurgulayan Bolat, tüm ürün gruplarında ürün bazlı mevzuat çıkarılması, AB pazarına girişte "dijital ürün pasaportu" gibi yeni uygulamaların insan hayatına girdiğini ifade etti.
"Türkiye, AB ile yakın diyalog içinde çalışıyor"
Bolat, Türkiye'nin bu süreçte AB ile yakın diyalog içinde çalıştığını ve çalışmaya devam edeceğini belirterek, "SKDM tarihi yaklaştıkça bizim temaslarımız da sıklaştı. AB ile yüksek düzeyli ticaret diyaloğunu 8 Temmuz 2024'te Brüksel'de başlatmıştık. Ekonominin ve ticaretin her alanında karşılıklı uyum noktasında yapılabilecek hususları birlikte koordine ediyoruz. Ticareti sınırlayıcı unsurların da ortadan kaldırılması programı uyguluyoruz." diye konuştu.
Bu diyalogun ikincisinin ise bu yılın temmuz ayında Ankara'da yapıldığını anımsatan Bolat, burada Gümrük Birliği'nin düzgün işlemesi, teknik engellerin azaltılması ve vize sürecindeki zorlukların ortadan kaldırılması konularının ele alındığını bildirdi.
Bolat, Türkiye-AB Yüksek Düzeyli İklim Diyaloğu Toplantısı'nda ise SKDM'ye ilişkin teknik istişarelerin yürütüldüğünü ve Türkiye ile AB arasında SKDM Çalışma Grubunun kurulduğunu, bu çalışmalara özel sektör kuruluşlarının da dahil edildiğini anlattı.
Türkiye'nin ilk İklim Kanunu'nun bu yıl TBMM'de kabul edildiğini hatırlatan Bolat, Bakanlık olarak başlattıkları "Yeşil Mutabakat'a Uyum Projesi Desteği Programı" ile firmaları yeşil dönüşümlü ihracata hazırladıklarını söyledi.
Bolat, bu kapsamda firmaların yeşil dönüşüme uyumu için alacakları danışmanlık ve eğitim hizmetlerine ödeyecekleri giderlere katkıda bulunduklarına işaret ederek, "Bu katkı toplam yapacakları giderlerin yüzde 50'si nispetinde ve bugün için 13 milyon 645 bin liradır. 5 yıl boyunca ödenen bir rakamdır bu." ifadesini kullandı.
Bakan Bolat, Türk Eximbank ve Türk Ticaret Bankası gibi ihracatı destekleyen finans kuruluşlarında da yeşil ve dijital dönüşüme uyum paketlerinin oluşturulduğunu kaydetti.
"İklimsel adalet kavramının savunucusu olacağız"
Uluslararası Çevre İletişim Derneği Başkanı Sevda Güner de yeşil ve dijital dönüşüm sürecinde iklim adaletinin önemine dikkati çekti. İklim gerçeğini kabul ettiklerini belirten Güner, gelecek yıl hem ulusal hem de uluslararası platformlarda "iklimsel adalet" kavramının savunucusu olacaklarını bildirdi.
Güner, konuşmaların ardından Bakan Bolat'a dünya haritasının yer aldığı bir tablo hediye etti.
