Ekin Hazal DOĞRUYUSEVER/ KDV indirimi bugünden itibaren resmen yürürlüğe girdi. Sabun, şampuan, deterjan tuvalet kağıdı, peçete, dezenfektan, ıslak mendil, bebek ve yetişken bezi, diş fırçası, diş macunu KDV oranı değişen ürünler kapsamında. Ramazan öncesi ürün fiyatlarına ilişkin son durumu, market ve pazar tezgâhlarına yansıyan fiyatları, mercek altına aldık. Tüketici Dernekleri Federasyon Başkanı Aziz Koçal, temel ihtiyaç ürünlerinde, KDV oranının yüzde 18'den yüzde 8'e indirilmesini değerlendirdi. Aziz Koçal, “Yeni uygulanacak olan KDV indirimleri bugün itibarıyla geçerli olacak. Ne yazık ki bazen, bu indirimi etiketlere yansıtmayan fırsatçılar çıkabiliyor. Bu gibi durumların sıkı bir denetim ile önüne geçilebilir. Bu noktada, bir taraftan tüketici, diğer taraftan kamu denetimi son derece önemli olacaktır. Kamu denetiminin daha da fazla yaygınlaştırılması gerekli, yerel yönetimlere de iş düşüyor. Sürekli gerçekleştirilen denetimin elbette ki caydırıcılığı vardır. Tüketici de bir önceki zamanda aldığı ürünle, şu anki aldığı ürünün fiyat kontrolünü yapabilir. Özellikle 31 Mart Perşembe günü ile 1 Nisan Cuma günü ve ilerleyen günlerde aldıkları ürünlerin fiyatını karşılaştırılabilirler” dedi. “Serbest piyasa ekonomisi tüketici üzerinden haksız kazanç sağlayan ekonomi değildir” KDV indirimlerinin tüketicinin lehine olan uygulamalar olduğunu söyleyen Koçal, sözlerini şöyle sürdürdü: “Asıl önemli olan uygulanan indirimin etiket fiyatlarına yansıması. Denetim mekanizmasının daha da arttırılması, ayrıyeten girdi maliyetlerinin düşürülmesi ve akaryakıt, elektrik, doğalgaz gibi girdilerde yaşanan fiyat artışının kontrol altına alınması. Tüm bunlar, kontrol altına alınmadığı müddetçe bugün uygulanan indirim de ne yazık ki vatandaşın bütçesine pek bir etki yaratmayacaktır. Bir de ürünleri üretim aşamasından itibaren takibini sağlamak lazım. Serbest piyasa ekonomisi, tüketici üzerinden haksız kazanç sağlayan ekonomi değildir. Hemen hemen bir buçuk, iki yıldır dile getirdiğim bir şey var Türkiye'de ticari ahlak eksikliği var. Ticareti tamamen yüce bir ahlak ile dürüstçe yapan vatandaşlarımız, esnaflarımız var onları tenzih ederim ama hakikaten tüketiciyi istismar eden, haksız kazanç sağlayan fırsatçı insanlar da var. Dolayısıyla denetimlerin sıklaştırılması bunun için mühimdir. Sadece para cezası kesilmesi, bana göre yeteri kadar caydırıcı değil. İlk seferinde para cezası kesilir doğaldır ama ikinci kez tekrar aynı durumla karşılaşıldığında ve aynı kişi bunu yapıyorsa ondan sonraki süreçte meslekten men cezası ve ticaret yasağına kadar bir düzenleme yapılması gerekir. Ticaretin bir etik değeri olmalı ve buna uyum sağlanmalı. Çarkların hep beraber dönmesi için, ekonomik şartlarında gözden geçirilmesi gerekiyor. Ayrıca bazı gıda ürünlerinde, etken hammadde tarımsal ürünlerdir yani bileşenidir. Dolayısıyla, tarımsal ürünlerde ucuz girdiği sağlayamaz ve bunların büyük bir çoğunluğunu ithalata dayandırırsak tezgâhlara yansıyan fiyatlarda da çok büyük bir değişim olmayacaktır.” “Biber ve kıvırcık cep yakıyor” Neredeyse 40 yıldır pazarcı esnafı olan Erhan Geçkin ise, Ramazan öncesi pazar fiyatlarını şöyle değerlendirdi: “Her yıl Ramazan ayının başlamasına yakın, genel olarak bir insan yoğunluğu yaşanıyor. Vatandaşlar, şu an için sebze ve meyve fiyatlarının yüksek olmasından şikâyetçi. Bizim de elimizden bir şey gelmiyor, müşteriye ürünü neredeyse alış fiyatına vermeye çalışıyoruz. Pazarcı esnafını, akaryakıt fiyatları oldukça olumsuz etkiliyor. Önceden nakliyat maliyetimiz 2, 3 bin bandındaydı. Şu anda yaklaşık 10-12 bin liraya kadar dayandı. Mersin'den İzmir'den Adana'dan ürün geliyor. Eskiden pazaryerleri diğer yerlere göre daha uygun olurdu ama şimdi bunu söylemek pek mümkün değil. Özellikle şu an domates, biber, kıvırcık, karnabahar ateş pahası. Salatalık şu an 12 lira önceden biraz daha yüksekti şu anda düşüşe geçti. Salkım domates, bakla fiyatları oldukça yükseldi. Müşteriler önceden 1-2 kg alırdı, şimdi yarım kilo,150 gram alıyor.” Adem Ataysın ise, konuya ilişkin şu değerlendirmelerde bulundu: “Ramazan heyecanı başladı. Sahur, iftar alış verişine çıkan herkesin gözü tezgâhlarda. Benim de aynı şekilde, fiyatlar geçen Ramazan’a göre biraz daha yüksek seyretmekte. Örneğin, biber 30-35 lira. Hiç bu kadar yüksek bir rakamdan almamıştım. Uygulanan KDV indirimiyle marketlerdeki gıda ürünlerinin fiyatlarına henüz bakamadım fakat alış veriş tercihim genellikle pazar yerleri olmakta. Umarım, fiyatlarda zamanla daha da düşüş yaşanır. Herkese, hayırlı Ramazanlar dilerim.” Ramazan arifesi, market ve pazar tezgâhlarına yansıyan fiyatları sizler içi araştırdık. Pazar Fiyatları: Domates 18 TL, Salatalık 12 TL, Kıvırcık 14 TL, Karnabahar 15 TL, Kereviz 8 TL, Lahana 10 TL Market Fiyatları: Domates (kg) 29,90 TL, Salatalık (kg) 18.59 TL, biber 35,50 TL, Kıvırcık 18.90 TL, Kırmızı lahana 11.50 TL, patlıcan 32,90 TL, Tuvalet kağıdı 32’lik 79,43 TL, bebek bezi 32 adet 54,80 TL, Şampuan 23,90 TL, 1 Kg çamaşır suyu 8.65 TL