Avustralya, sosyal medya kullanımına yaş sınırı getiren ilk ülke olmaya hazırlanıyor. Yarından itibaren Instagram, TikTok ve YouTube gibi platformlar, 16 yaşın altındaki Avustralyalı kullanıcıları engellemek zorunda kalacak; aksi hâlde 33 milyon dolara kadar para cezası ile karşı karşıya kalacak. Teknoloji şirketleri ve ifade özgürlüğü savunucularından sert eleştiriler gelse de, düzenleme ebeveynler ve çocuk hakları savunucuları tarafından memnuniyetle karşılandı.
Yasak, modern hayatın parçası hâline gelen sosyal medyadan çocukların gerçekten uzak tutulup tutulamayacağını test edecek ilk büyük girişim olarak görülüyor. Dünyanın birçok ülkesindeki yasa koyucular, teknoloji şirketlerinin zararı azaltma konusunda yavaş kaldığını savunarak benzer adımlar atmaya hazırlanıyor. Danimarka’dan Malezya’ya, ABD’de bazı eyaletlere kadar birçok hükümet, Meta’nın sızdırılan belgelerinin ergenlerde beden algısı sorunları ve intihar düşüncesiyle bağlantıyı bildiğini göstermesinden sonra harekete geçti.
Curtin Üniversitesi’nden internet çalışmaları profesörü Tama Leaver, “Avustralya ilk olabilir ama son olmayacak” diyerek diğer ülkelerin bu hamleyi yakından izlediğini söyledi. İngiltere hükümeti de ülkenin pornografik içerik sitelerine 18 yaş sınırı getiren düzenlemesinin ardından Avustralya’nın yaklaşımını “yakından takip ettiklerini” belirtti.
Avustralya, yasağın etkisini incelemek için Stanford Üniversitesi ve 11 akademisyenden oluşan bir ekiple anlaşarak binlerce genç üzerinde en az iki yıl sürecek bir çalışma başlattı.
Platoformlar uyum sağlamak zorunda
Başlangıçta Alphabet'in YouTube’u, Meta’nın Instagram’ı ve TikTok dahil 10 platform yasak kapsamında olacak; ancak hükümet, gençlerin alternatif platformlara yönelmesine paralel olarak listenin değişeceğini duyurdu. X (eski adıyla Twitter) dışındaki tüm platformlar yasaya uyacaklarını açıkladı. Bu süreçte yaş tahmini için davranış analizi, selfie ile yüz tanıma, kimlik belgesi doğrulama veya banka hesabı bağlantısı gibi yöntemler kullanılacak.
Elon Musk ise yasağın “Avustralyalıların internete erişimini kontrol etmenin dolaylı bir yolu” olduğunu savunuyor ve ifade özgürlüğü ihlali iddiasıyla yargı süreci devam ediyor.
Platformlar, 16 yaş altı kullanıcılara gösterilen reklamların büyük gelir getirmediğini kabul etse de, bu düzenlemenin geleceğin kullanıcı kitlesini kaybetmek anlamına geldiğini belirtiyor. Hükümete göre yasa yürürlüğe girmeden önce 8–15 yaş arasındaki gençlerin %86’sı sosyal medya kullanıyordu.
Sidney Üniversitesi’nden Terry Flew, bu dönemin sosyal medyanın “sınırsız kendini ifade alanı” olarak görülmesinin sonu olabileceğini belirterek, platformların geçmişte daha sıkı kurallarla tasarlanmış olsaydı bugün böyle bir tartışma yaşanmayacağını söyledi.
