Temmuz 1859’da babasının İstanbul Aksaray’da ki konağında doğdu.
Hikâyeci ve romancı Samipaşazadenin büyükbabası müderris ve şair El Haci Ahmet Necip Efendi’dir. Babasıysa Meclis-i Vala ve Meclis-i Âliye üyeliğiyle Maarrif Nazırlığı yapan Abdurrahman Samipaşadır.
Annesi Dilarayiş Hanım’dır.
Sezai’nin çocukluk ve gençlik yılları, bazı eserlerinde anlattığı babasının konağında geçti. O dönemde Samipaşanın konağı, dönemin ünlü edebiyatçı, şair ve devlet adamlarının toplandığı bir yerdi.
Samipaşazade Sezai, öğrenimini özel olarak bu konakta yaptı. Yabancı öğretmenlerden ve babasından Fransızca, Almanca, Arapça ve Farsça öğrendi. Arkadaşlıkları hayatının bitimine kadar devam edecek olan Abdülhak Hamit’le tanıştı.
Yazı hayatına 14 yaşında başladı.
Gençlik döneminde Samipaşazade Sezai’yi en çok etkileyen edebiyatçı Namık Kemaldi. Ağabeyi, Suphi paşanın bulunduğu Evkaf Nezareti Mektubi Kalemi’ne memur olarak girdi
1879’da. Ertesi yıl elçilik ikinci kâtip’i olarak Londra’ya gitti.
İngiliz edebiyatıyla ilgilendi. İngiliz yazarları içinde Shakespeare sevdi. İstanbul’a döndüğünde, istişare odasında memur oldu.
Sanat hayatının ilk önemli eseri olan Sergüzeşt adlı romanını da bu sırada 1888’de yazdı.
1901’de Jön Türklere katılmak üzere gizlice Paris’te 7 yıl kaldı.
Jön Türklerin çıkardığı gazetede II. Abdülhamit ve baskı yönetimi hakkında ağır yazılar yazdı.
Samipaşazade Sezai, 1908’de II. Meşrutiyet’in ilanından sonra İstanbul’a döndü.
1909’da Selanik’te toplanan İttihat ve Terakki Kongresine katıldı.
1909’da Madrid Büyükelçiliğine atandı.
I. Dünya Savaşı yıllarını İsviçre de geçirdi.
1921 yılında elçilik döneminden emekliye ayrılarak Türkiye’ye döndü ve hayatını kalemiyle kazandı.
1927’de TBMM tarafından kendisine “Hidamat-ı Vataniyye” tertibinden maaş bağlandı.
Samipaşazade Sezai, 26 Nisan 1936 İstanbul da öldü.
Eserleri
Roman:
Sergüzeşt (1889)
Öykü:
Küçük Şeyler (1892)
Oyun:
Şir (1879)
Sohbet - Anı - Eleştiri:
Rumuzu'l- Edeb (1900)
İclal (1923)
